به گزارش روز سه شنبه اگزیم نیوز، میدان پارس جنوبی از بزرگ‌ترین منابع گازی مستقل جهان است که روی خط مرزی مشترک ایران و  قطر در خلیج فارس و به فاصله ۱۰۰ کیلومتری ساحل جنوبی ایران قرار دارد.

پارس جنوبی به تنهایی هشت درصد از منابع گازی جهان را دارا است. نخستین چاه اکتشافی در این میدان در سال ۱۳۶۹ به گاز رسید و توسعه این میدان که ۱۴ هزار میلیارد متر مکعب گاز و ۱۸ میلیارد بشکه میعانات گازی در خود جای داده است از سال ۱۳۷۶ از سوی ایران آغاز شد. 

توسعه میدان مشترک‌ پارس جنوبی با امضای قرارداد فاز ۲ و ۳ پارس جنوبی با شرکت‌های توتال، گازپروم و پتروناس مالزی به‌طور رسمی وارد مرحله اجرایی شد. این در شرایطی بود که قطر توسعه این میدان مشترک را از سال ۶۹ آغاز کرده بود.

در ایران اما اوایل دهه ۸۰ شمسی بود که نام عسلویه در گوشه و کنار اخبار به گوش می‌رسید. تا پیش از آن این روستایی ناشناخته در کنار خلیج فارس، مانند بسیاری روستاهای دیگری بود که حتی تلفظ درست آن را نیز مردم تا مدت‌ها نمی‌دانستند.

در آن زمان اما توسعه فازهای پارس جنوبی به عنوان بزرگترین میدان مشترک گازی جهان از سوی ایران آغاز شد و این در حالی بود که قطر نیز به عنوان شریک دیگر، در آن سوی میدان که به گنبد شمالی معروف است، مشغول به کار بود.

انتظار برای نخستین برداشت ایران از این میدان که از سال ۷۶ آغاز شد، پنج‌ سال زمان برد و سرانجام  ایران بهمن‌ماه ۸۱ به‌صورت رسمی برداشت ۵۶.۶ میلیون مترمکعب گاز از این میدان را جشن گرفت.

در همان سال‌ها، برداشت گاز از این میدان آغاز شد و به‌تدریج افزایش یافت. در ابتدا شرکت‌های خارجی به عنوان پیمانکاران توسعه پارس جنوبی مشغول به کار بودند، اما به‌تدریج که حلقه تحریم‌ها علیه اقتصاد ایران تنگ‌تر شد، این شرکت‌ها یکی یکی از کشور خارج شدند و شرکت‌های ایرانی به عرصه آمدند.

پس از گذشت یک دهه از توسعه پارس جنوبی، قطر روزانه ۲۵۰ میلیون متر مکعب گاز بیشتری در روز نسبت به ایران برداشت می‌کرد.

این عقب‌ماندگی البته با تکیه بر توان داخلی جبران شد تا آنجا که ایران در حال حاضر بیش از ۷۰۰ میلیون متر مکعب در روز گاز از این میدان مشترک تولید می‌کند و این در حالی است که تولید قطر به ۶۰۰ میلیون متر مکعب در روز نیز نمی‌رسد.

افزایش تولید گاز ایران که البته با بهره‌برداری از فاز ۱۱ پارس جنوبی افزایش خواهد داشت، باعث شده تا مهاجرت گاز که تا پیش از این به سمت قطر بود، معکوس شود و ایران بتواند در آینده برداشت تجمعی خود را نیز از این میدان مشترک به قطر برساند.

نگاهی به نقشه میدان مشترک پارس جنوبی نشان می‌دهد فقط حدود یک سوم از مساحت میدان در آب‌های ایران  قرار دارد و دو سوم مساحت در آب های قطر قرار گرفته است. در واقع ایران با وجود آنکه فضای کمتری برای توسعه و حفاری چاه‌ها و نصب سکوها در اختیار داشت اما توانسته تولید روزانه خود را از رقیب و همسایه بیشتر کند.

اکنون ایران ۳۷ سکوی تولیدی در خلیج فارس بر روی پارس جنوبی دارد که گاز تولیدی از آنها با پنج هزار و ۸۰۰ کیلیومتر خط لوله منتقل می‌شود تا در ۱۳ پالایشگاه فرآورش شوند.

سال گذشته البته رکورد تولید گاز از پارس جنوبی در شرایط سرد سال شکست و برداشت گاز از این میدان به روزانه ۷۰۵ میلیون متر مکعب رسید.

با توجه به حجم تولید گاز در پارس جنوبی، اکنون حدود ۷۰ درصد از ظرفیت تولید گاز کشور مربوط به این میدان مشترک است.

با توجه به سرمایه‌گذاری ۸۱ میلیارد دلاری که تاکنون در پارس جنوبی از سوی ایران انجام شده، برداشت تجمعی گاز از این میدان مشترک به ۲ هزار میلیارد متر مکعب رسیده است. همچنین تاکنون ۲.۵ میلیارد بشکه میعانات گازی از پارس جنوبی برداشت شده است.

پارس جنوبی در تاریخ توسعه خود رکوردهای بی‌نظیری از توسعه تا نصب سکو، از راه‌اندازی تا بهره‌بردای ثبت کرد، اما امضای ۶  قرارداد فازهای ۱۳، ۱۴، ۱۹و ۲۲ تا ۲۴ پارس جنوبی موسوم به ۳۵ ماهه در ۲۵ خردادماه ۸۹ و افتتاح هم‌زمان پنج فاز ۱۷و ۱۸، ۱۹ و ۲۰ و ۲۱ در ۲۷ فروردین‌ماه ۹۶ و پیشی گرفتن ایران در برداشت گاز از قطر در همین سال فراموش شدنی نیستند.

با تکمیل فاز ۱۱ و پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی پرونده بخش نخست توسعه این میدان عظیم گازی بسته خواهد شد و بعد از آن گام دوم که نگهداشت و حفظ تولید از این میدان است آغاز می‌شود.

موضوعی که با ساخت سکوهای تقویت فشار و یا ایجاد تاسیسات در خشکی باید با توجه به افت تدریجی فشار گاز در پارس جنوبی در سال‌های آینده، جلوی کاهش تولید را بگیرد تا ایران علاوه بر تامین پایدار انرژی در داخل کشور، توسعه بازارهای صادراتی را نیز در دستور کار خود قرار دهد.